Posted by 
„Dzieciństwo to nie
tylko najpiękniejszy etap życia człowieka.
Dla dziecka jest to także czas niezwykle trudny, przesycony lękiem
przed nowością i odrzuceniem, niepokojem i tęsknotą za rodzinną
bliskością”
Pierwszy dzień w przedszkolu to jedna
z najważniejszych chwil w życiu każdego dziecka. Trafia ono do nowego, obcego
środowiska, w którym czuje się samotne, bezradne. Dziecko otoczone dotychczas
troską i uwagą rodziny nagle znajduje się w obcym dla siebie miejscu. Zamiast
opieki najbliższych oferuje się mu czas z obcą panią i dużą grupą nieznanych
dzieci. Dla jednych dzieci okaże się to łatwe do zaakceptowania bez problemu
wejdą i zostaną w sali. Niestety w grupie znajdą się dzieci, które będą miały
problem z pokonaniem lęku przed nowym środowiskiem, często są bardzo płaczliwe,
nerwowe, przewrażliwione. Tak naprawdę wszystkie te złe odczucia są naturalną
obroną małego dziecka przed tym co nowe, nieznane. Dziecko wstępujące do
przedszkola musi się przystosować do warunków nowego otoczenia, licznej grupy
dzieci, nauczycielki oraz nowego trybu życia rozkładu dnia w przedszkolu.
Przystosowanie się dziecka do nowych warunków wymaga uwolnienia się od lęków,
strachu, napięć. Aby proces
adaptacji dziecka w przedszkolu przebiegł w miarę sprawnie musi zaistnieć ścisła współpraca między rodzicami, a nauczycielem. Tylko wspólny wysiłek ułatwi dzieciom przystosowanie się do nowego otoczenia, jakim jest przedszkole. Okres adaptacyjny u większości dzieci trwa kilka tygodni. Niestety czasami problemem w tym procesie są też niektórzy rodzice. To oni powinni być ostoją dla dziecka w nowej sytuacji, ale i pomocą dla nauczyciela. Zdarza się, że niektóre mamy płaczą razem ze swoim dzieckiem co nie jest dla niego korzystne, bo emocje mamy udzielają się jemu. Pierwszy okres pobytu dziecka w przedszkolu jest także trudny dla rodziców co jest jak najbardziej zrozumiałe. Ważne jest tutaj, żeby nauczyciel zdobył ich zaufanie, by wszyscy poznali się wzajemnie. To wszystko zależy od nas dorosłych naszego zaangażowania się w proces adaptacyjny. Należy uzbroić się w cierpliwość i ciągle zachęcać dziecko do pobytu w przedszkolu dając mu przemyślane argumenty. Dobra współpraca z rodzicami gwarantuje połowę sukcesu. Również ważną rolę w procesie adaptacji odgrywa też dobrze zorganizowany pierwszy okres pobytu dziecka w przedszkolu, który może przyczynić się do zmniejszenia stresu u dzieci. Gdy organizacja pobytu dziecka w przedszkolu przebiega sprawnie to ma ono mało czasu na płacz, jest zajęte, ma wypełniony czas to wtedy nawet po całym dniu spędzonym bez rodziców, przywita ich z uśmiechem. Na przeżycia dziecka w przedszkolu ma też wpływ brak orientacji w nowej przestrzeni oraz niemożność przyswojenia sobie dużej ilości informacji organizacyjnych. Dziecko znajduje się w nowym otoczeniu, które stanowią nowe pomieszczenia, meble, sprzęty. Dopiero będzie poznawało ich funkcje oraz zasady korzystania wynikające ze zbiorowego charakteru życia. Przestrzeń , w jakiej dziecko ma poruszać się samodzielnie, nastręcza wiele trudności, gdyż jest z reguły dużo większa i inna od domowej. Te zmiany wywołują ostre reakcje emocjonalne, świadczące o braku poczucia bezpieczeństwa. Będzie się to zmieniać w toku własnych doświadczeń.
Podsumowując dla
wielu dzieci pierwsze kontakty z przedszkolem są źródłem przykrych napięć emocjonalnych
utrudniających im przystosowanie. Jednak przedszkole jest dobrym środowiskiem
do uczenia dziecka niezależności i uspołecznienia. Kontakty z rówieśnikami uczą
norm współżycia i respektowania grupy społecznej. Dziecko szybciej się do niego
przystosuje i zniesie niedogodności życia zbiorowego, gdy będzie go postrzegało
jako bezpieczne i atrakcyjne dla siebie. Przemyślany i dobrze zorganizowany
proces adaptacyjny, w który włączeni są rodzice, dla których najważniejsze jest
dziecko i jego dobro w każdym słowa tego znaczeniu gwarantuje powodzenie w
realizacji tego procesu oraz odniesienie sukcesu pedagogicznego.
Adaptację
ułatwia:
– racjonalne podjęcie decyzji
– pozytywne myślenie o placówce, personelu
– poznanie placówki przez dziecko
– wcześniejsze dostarczenie dziecku doświadczeń przebywania z
innymi dorosłymi
– umożliwienie kontaktów z innymi dziećmi
– usamodzielnienie dziecka
– akceptacja dziecka i zrozumienie jego stresu, wspieranie go
– okazywanie spokoju, poczucia bezpieczeństwa podczas rozstania
– czas na bycie z dzieckiem po odebraniu go z przedszkola
– ujednolicenie rytmu życia w przedszkolu i w domu
Adaptację utrudnia:
– niepewność decyzji
– brak zaufania do placówki, personelu
– wyrzuty sumienia, niepokój, lęk, poczucie zagrożenia
– brak doświadczeń społecznych w kontaktach z dorosłymi i dziećmi
– nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka w czynnościach samoobsługowych
– pośpiech, zdenerwowanie, brak czasu dla dziecka
Przyjście do przedszkola to przełom w życiu dziecka i oznacza konieczność przystosowania się do zmian w wielu aspektach.
Są to:
- przezwyciężenie naturalnego stresu adaptacyjnego,
- pierwsze dłuższe rozstanie z rodzicami i domem,
- pokonanie niepewności przed nieznanym,
- poznanie nowego miejsca i jego zwyczajów,
- podporządkowanie się regułom obowiązującym w przedszkolu,
- konieczność radzenia sobie w nowych warunkach,
- poznanie nowych, dorosłych osób, które będą się nim opiekować,
- przebywanie w dużej grupie rówieśników,
- podjęcie i sprostanie nowym zadaniom edukacyjnym.
PIERWSZE TYGODNIE…
Mogą się okazać trudniejsze niż pierwszy dzień:
- Maluch wie już, co go czeka, ale wcale mu się to nie podoba. Rozstania z mamą wciąż są trudne. Na szczęście po kilku tygodniach protesty zwykle słabną. Nie ma już łez w szatni ani krzyków w sali. Dziecko powoli przyzwyczaja się do nowego miejsca, pani i kolegów.
- Zdarza się jednak, że mija miesiąc, dwa, a dziecko nadal rozpacza. Jeżeli ma dopiero trzy lata, możliwe, że po prostu jeszcze nie dojrzało do przedszkola.
Jak pomóc dziecku w pierwszych, trudnych dniach pobytu w przedszkolu? (rady dla rodziców):
- Spróbujmy przekonać dziecko, że przedszkole to fajne miejsce.
- Odbierajmy dziecko z przedszkola nieco wcześniej (bardzo stresująca jest dla dziecka sytuacja, gdy większość dzieci już poszła do domu).
Zadania dla rodziców:
- Jeżeli dziecko nie miało do tej pory kontaktu z rówieśnikami, trzeba to koniecznie nadrobić!
- Ustalmy w domu stały rytm dnia.
- Nie kładźmy dziecka późno spać, najlepiej po dobranocce.
- Wprowadźmy do jadłospisu domowego urozmaicone potrawy (jeśli w domu dziecko czegoś nie je to w przedszkolu też nie będzie tego jadło).
- Skończmy z rozdrabnianiem pokarmów.
- Nauczmy dziecko samodzielnie jeść, bo inaczej w grupie przedszkolnej będzie do nakarmienia 25 dzieci.
- Pozwólmy dziecku chodzić i biegać. Nie nośmy już „naszego maleństwa” na rękach.
- Ćwiczmy z dzieckiem samoobsługę.
- Nauczmy dziecko samodzielnie korzystać z toalety. Zrezygnujmy już z nocnika.
- Odzwyczajmy je od pampersów.
- Zacznijmy od zaraz, ale nie mówmy dzieciom, że to z powodu pójścia do przedszkola!
Czego rodzice nie powinni robić?
- Straszyć dziecka przedszkolem!
- Okazywać swoje zdenerwowanie lub żal z powodu pójścia dziecka do przedszkola.
- Reagować zirytowaniem na płacz i smutek dziecka rano po obudzeniu lub przed wejściem do sali.
- Budzić dziecko na tak zwaną ostatnią chwilę.
- Odprowadzać dziecko do przedszkola w pośpiechu, ponieważ powoduje to niewłaściwe emocje.
- Przeciągać pożegnania w szatni, ale zrobić to też bez zbędnego pośpiechu.
- Mówić nieprawdy, np. odbierzemy ciebie przed leżakowaniem.
- Ulegać we wszystkim dziecku i pozwalać decydować o wielu sprawach.
- Wnosić dziecka na rękach lecz wprowadzać za rękę.
- Zabierać dziecko do domu jeżeli płacze – za drugim razem będzie jeszcze trudniej.
- Zaglądać do sali po pożegnaniu, aby sprawdzić czy dziecko się bawi.
- Pozostawać z dzieckiem w sali na dłużej, gdyż innym dzieciom będzie przykro. One też tęsknią za rodzicami.
- Wymuszać na dziecku, aby zaraz po przyjściu do domu opowiadało jak było w przedszkolu.
- Rozmawiać przy dziecku o jego adaptacji do warunków przedszkolnych, jeżeli nie może ono się do nich przystosować.
- Obiecywać : „Jak pójdziesz do przedszkola to dostaniesz prezent…”.
Co rodzice powinni?
- Budzić dziecko rano z uśmiechem, niezależnie od naszego złego humoru.
- Być spokojni, konsekwentni i zdecydowani (nasz niepokój może udzielić się dziecku).
- Pomóc dziecku rozebrać się w szatni i przypilnować żeby weszło do sali.
- Pożegnać się z dzieckiem w szatni, szybko, bez smutnych min, bez łez i współczucia.
- Pokonywać jeśli to możliwe drogę do przedszkola z dzieckiem, które chętnie chodzi do przedszkola.
- Dać dziecku ukochaną maskotkę, która pomoże przetrwać rozłąkę z rodzicami.
- Ustalić, które z rodziców odprowadza dziecko do przedszkola – jeśli mniej płacze przy Tacie – niech robi to Tata.
- Chwalić dziecko za jego dzielność i umiejętność radzenia sobie w każdej sytuacji.
- Powiedzieć dziecku kto przyjdzie po nie i koniecznie przyjść punktualnie.
- Przekonać siebie samych, że przedszkole to dobre miejsce dla ich dziecka.
- Przekazać ważne informacje na temat dziecka – co lubi, czego nie lubi, czy ma alergię, jakie są jego przyzwyczajenia, itp.
Ubieranie dziecka do przedszkola:
- spodnie, spódniczki na gumkę, ani za luźną ani za ciasną
- ubieranie na „cebulkę”, które najlepiej zabezpiecza przed przegrzaniem lub zziębnięciem
- nakrycie głowy, także w okresie letnim
- buty wyjściowe: bezpieczne (nie śliskie), łatwe do zakładania, najlepiej zapinane na rzepy
- kapcie: na gumowej podeszwie, zakryte, nie sznurowane, łatwe do założenia
- biżuteria: zostaje w domu
Co każdy przedszkolak powinien przynieść?
- Kapcie – trzymające piętę, antypoślizgowe, do samodzielnego ubierania – wkładane lub na rzepy.
- Dodatkowe ubrania na zmianę w razie konieczności łącznie z bielizną, które umieszczamy w szatni w szafce dziecka w materiałowym podpisanym worku.
- Zestaw do leżakowania – pościel w poszewce, piżamka (wszystko podpisane).
- Chusteczki higieniczne „wyciągane” opakowanie 100 sztuk.
- Chusteczki nawilżające oraz ręczniki papierowe.
ZASADY OBOWIĄZUJĄCE W NASZYM PRZEDSZKOLU:
- Rodzice zobowiązani są osobiście lub przez pisemnie upoważnione osoby odprowadzać dziecko do przedszkola i je odbierać.
- Do przedszkola należy przyprowadzać tylko zdrowe dzieci bez jakichkolwiek objawów chorobowych.
- Prosimy o ubieranie dzieci funkcjonalnie, czysto i odpowiednio do temperatury otoczenia.
- Dzieciom nie podajemy w przedszkolu żadnych leków nawet na prośbę rodziców.
- Dzieci nie przynoszą do przedszkola jedzenia ani picia.
Literatura:
____________________________________________________________________
E. Gruszczyk- Kolczyńska, E. Zielińska ” Wspomaganie rozwoju umysłowego
trzylatka i dzieci starszych „
J. Lubowiecka „Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola”
J. Bednarska „Moje pierwsze spotkanie z trzylatkami” Wychowanie w
Przedszkolu nr 6,2011
Przygotowały: Beata Sakowska; Dorota Jurczuk
